ارزیابی تأثیر ذرات نانوسلنیوم بر شاخص های زیستی استرس اکسیداتیو ناشی از مسمومیت تجربی با کادمیوم در خون رت

استرس اکسیداتیو درنتیجه عدم توازن بین سیستم های اکسید کننده و آنتی اکسیدان رخ می دهد. اختلال در وضعیت اکسیداتیو طبیعی بافت می تواند اثرات سمی را از طریق تولید پراکسید و رادیکال های آزاد بر اجزای سلول اعمال نماید. آلودگی محیط زیست با کادمیوم موجب ایجاد بیماری های مزمن و بدخیم با عوارض قابل ملاحظه ای در اکثر بافت های بدن می شود. عوارض مسمومیت با کادمیوم از جمله سرطان زایی، ایمونوتوکسیسیتی است. در پی ایجاد رادیکال های اکسیژن که عامل ایجاد استرس اکسیداتیو است شکل می-گیرند. عنصر سلنیوم جزئی از آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز است که بیشترین فعالیت را در کبد و سلول های قرمز خون دارا است و از مهم ترین اجزای متعلق به سلنو پروتئین هاست و بدین ترتیب در کاتابولیسم پراکسیدهای حاصل از اکسیداسیون بافت لیپیدی دخالت می کند و نقش مهمی در حفظ تمامیت غشای سلولی ایفا می کند. نانو ذرات سلنیوم به عنوان یک منبع جدید سلنیوم با خطر سمیت کمتر شناخته شده اند. نانو سلنیم در مقایسه با سلنیت سدیم باعث افزایش بیشتر فعالیت سلنوآنزیم ها می شود. در پژوهش حاضر تأثیر آنتی اکسیدانی نانوسلنیوم و سلنیت سدیم و نقش کادمیوم در ایجاد استرس اکسیداتیو را مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور تعداد 30 سر رت نر به صورت تصادفی به شش گروه تقسیم بندی شدند. گروه اول جیره تجاری معمول را دریافت کردند. گروه دوم جیره معمول وکادمیوم به صورت کادمیوم کلراید که مقدار 1میلی لیتر دریافت کردند. گروه سوم جیره معمول و کادمیوم به صورت کادمیوم کلراید به مقدار 1میلی لیتر و mg/kg 1/0نانوسلنیوم دریافت کردند. گروه چهارم جیره معمول و کادمیوم به صورت کادمیوم کلراید به میزان 1میلی لیتر به همراه mg/kg 1/0 سلنیت سدیم دریافت کردند. گروه پنجم جیره معمول به همراه mg/kg 1/ نانوسلنیوم دریافت کردند. گروه شش جیره معمول به همراه 1/0 میکروگرم سلنیت سدیم دریافت کردند. در روز 35 پس از شروع آزمایش خون گیری از قلب رت ها انجام شد و سپس آزمایش های tbars، کربونیل پروتئین و frap و سنجش میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز (sod)، گلوتاتیون پراکسیداز (gpx) و کاتالاز (cat) بر روی سرم به دست آمده از خون رت ها انجام گرفت. پردازش آماری داده ها کادمیوم باعث افزایش معنی دار در میزان tbars نسبت گروه کنترل شده و نانوسلنیوم باعث کاهش میزان tbars گردیده بود که با گروه کادمیوم اختلاف معنی دار داشت. در آزمایش frap تفاوت معناداری بین گروه ها دیده نشد و کربونیل پروتئین در گروه دریافت کننده کادمیوم بیشترین مقدار افزایش داشت که نسبت به سایر گروه ها داری اختلاف معنادار بود (05/0p<). در سنجش میزان فعالیت آنزیم های sod، cat و gpx بیشترین میزان افزایش فعالیت در گروه نانوسلنیوم و کمترین میزان فعالیت در گروه کادمیوم مشاهده شد که در مورد آنزیم کاتالاز این اختلافات معنادار نبود (05/0p>). نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که استفاده از نانوسلنیوم و سلنیت سدیم در رت های دریافت کننده کادمیوم به طور تجربی منجر به کاهش اثرات زیان بار استرس اکسیداتیو ناشی از مصرف این فلز در سرم می شود.